Lees hier het volledige onderzoeksrapport
Een recente studie (Zwerts, 2024) wijst op de grote verschillen tussen FSC-gecertificeerd en niet-gecertificeerd bosbeheer in tropische gebieden. Vooral ernstig bedreigde diersoorten profiteren sterk van boscertificering. Toch blijkt in Nederland bijna 50% van het toegepaste tropische hout niet FSC-gecertificeerd (Probos, 2025). Veel tropische hout wordt gebruikt in de GWW, waarbij gemeenten en waterschappen vaak opdrachtgever zijn. Dit was voor FSC Nederland aanleiding om het onderzoek bij honderd projecten in de GWW te starten.
Dit onderzoek richtte zich op twee stappen die de basis vormen voor een goede controle: de eis van gecertificeerd hout in het bestek en de keuze van de uitvoerend aannemer. Er vonden bovendien gesprekken plaats met 25 gemeenten en waterschappen.
Slot op de deur ontbreekt
Uit het onderzoek blijkt dat in 97 van de honderd projectbestekken de eis om gecertificeerd hout te leveren duidelijk werd omschreven. Daarmee is een goede basis gelegd. Opvallend is dat daarna, bij de gunning, slechts in een op de vijf projecten werd gekozen voor een gecertificeerde aannemer. Terwijl alleen deze kan aantonen dat er ook echt gecertificeerd hout wordt geleverd.
Een aannemer kan zich na gunning, maar voor de eerste levering, alsnog certificeren, of kiezen voor een gecertificeerde onderaannemer. Dit blijkt in de praktijk zelden te gebeuren. Tijdens de gesprekken bleek dat slechts in één geval de (hoofd)aannemer gebruik maakte van een gecertificeerde onderaannemer bij de uitvoering van het project.
Teleurstelling bij aannemers
Projectleider Stan Stevens van FSC Nederland: “Uit de besteksomschrijving en de gesprekken blijkt duidelijk dat gemeenten en waterschappen de herkomst van hout belangrijk vinden. Des te opvallender is dat de keuze daarna toch valt op niet-gecertificeerde aannemers. Niet goed voor het bos, en vergeet niet de teleurstelling bij aannemers die tijd en geld steken in het certificeren, en zien dat de opdrachtgever kiest voor een concurrent die niet levert conform bestekseis.”
Goede voorbeelden
Hoewel de algemene lijn is dat opdrachtgevers de controlestappen onvoldoende volgen, zijn er ook goede voorbeelden. Bij de gemeenten Veere en Fryske Marren zijn meerdere projecten onder de loep genomen. Zij kozen consequent voor gecertificeerde aannemers in hun projecten.
Verandering noodzakelijk
Naar aanleiding van de onderzoeksresultaten investeert FSC Nederland in hulpmiddelen om opdrachtgevers in de GWW te helpen de borging te verbeteren. Stan Stevens: “Kennis blijkt toch de sleutel, dus we ontwikkelden een helder stappenschema en een digitale kaart waarop opdrachtgevers aannemers kunnen vinden die aantoonbaar gecertificeerd hout kunnen leveren. En het onderzoek zetten we ook komend jaar voort, waarbij we opdrachtgevers direct gaan aanspreken die in de borging nog stappen moeten zetten. Verandering is noodzakelijk, dit onderwerp is te belangrijk om het bij intenties te laten.”
Wilt u meer informatie? Ga naar onze informatiepagina of mail naar projectleider s.stevens@nl.fsc.org.