Op 11 mei heeft het Europees Hof van Justitie uitspraak gedaan inzake de vermelding van een specifiek duurzaamheidskeurmerk in een aanbesteding voor levering van koffie aan Provincie Noord Holland. De uitspraak is positief: Het staat een aanbestedende dienst namelijk vrij om in zijn bestek de materiële normen van een keurmerk (zoals het FSC-keurmerk) voor te schrijven.
Wel heeft FSC Nederland besloten, mede naar aanleiding van deze uitspraak, enkele wijzigingen aan te brengen in de voorbeeldbestekteksten die ze ter beschikking stelt aan gemeenten en andere opdrachtgevers.
Explicieter verwijzen naar specificaties FSC
In de huidige voorbeeldbestekken wordt uitgegaan van de formulering ‘FSC of gelijkwaardig', met een expliciete verwijzing naar de ‘materiële normen' die ten grondslag liggen aan dit keurmerk. Zo kunnen gemeenten en andere overheden de duurzaamheidslat zo hoog mogelijk leggen als het gaat om het gebruik van hout en papier. Echter, de gekozen formulering leidt ook tot discussies, die er zelfs in resulteren dat opdrachtgevers hun ambities terugschroeven als het gaat om het gebruik van hout en papier uit goed beheerde bossen.
Daarom is besloten om de voorbeeld-bestekteksten aan te passen waarbij goed gekeken is naar de recente uitspraak van het Hof en advies is ingewonnen bij een advocaat gespecialiseerd in aanbestedingsrecht. De essentie van de aanpassing is dat explicieter wordt verwezen naar de specificaties (materiële normen) van het FSC- keurmerk, in plaats van ‘FSC of gelijkwaardig' op te nemen. De aangepaste tekst luidt: "De Opdrachtnemer mag bij de uitvoering van de opdracht uitsluitend hout en houtproducten gebruiken/leveren die aantoonbaar voldoen aan de specificaties die ten grondslag liggen aan het FSC-keurmerk. Deze specificaties zijn bij dit Bestek gevoegd als bijlage [XX]." De aangepaste bestekteksten zijn hier te vinden.
Beleidsuitspraak is geen juridisch bindend document
Bovendien ontstond enige ophef over een motie die eind april door de Tweede Kamer is aangenomen. In deze motie, ingebracht door VVD en D66, wordt geopperd dat het voorschrijven van specifieke keurmerken, ook middels convenanten, in strijd is met de wet. Daarbij lijken de indieners van de motie de convenanten op het oog te hebben die FSC Nederland afsluit met overheden. In een convenant doen overheden echter niets anders dan een voorkeur uitspreken voor hout en papier met een FSC-keurmerk. Het gaat hierbij om een beleidsuitspraak, niet om een juridisch bindend document. Ook het toenmalig Ministerie van VROM vermeldt in een factsheet over keurmerken ("Keurmerken en Duurzaam Inkopen - wat zegt VROM?") dat het vrij staat om ‘je politiek uit te spreken voor één keurmerk'.
Bert van Veldhuizen, directeur FSC Nederland: "Het is jammer dat er zoveel ruis ontstaat. Je mag verwachten dat, zeker Tweede Kamerleden, zich goed informeren en hun informatie bij de bron halen. We zullen de indieners van de motie uitnodigen voor een goed gesprek over verantwoord bosbeheer en hoe FSC Nederland daar samen met haar ruim 300 partners aan bijdraagt, vanzelfsprekend met inachtname van wet- en regelgeving. "