Soms liggen oplossingen zo voor de hand dat je ze niet ziet. Het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) is een initiatief van een grote groep gemeenten en andere overheden om het inkopen verder te verduurzamen. Het concretiseren van zo’n ambitie is natuurlijk best een opgave. Beproeft concept: begin met laaghangend fruit.
Laten we er niet omheen draaien: binnen het Manifest MVI is milieu en klimaat een speerpunt. En terecht! Gemeenten hebben invloed als het gaat om CO₂-vermindering en verduurzaming van productieketens. Dat heeft vervolgens een flink aantal positieve sociale, economische en ecologische effecten, ook over de gemeentegrenzen heen. Daarom is het Manifest MVI een waardevol initiatief.
Helpen bij concretisering
We benaderen gemeenten die het Manifest onderschreven. De concretiseringslag is bij hen in volle gang en daarbij willen we graag helpen. U vraagt zich misschien af wat FSC Nederland met de doelen van dit Manifest te maken heeft? Nou, ik heb nieuws voor u. Wij zijn het laaghangend fruit!
Lange neus
Het gekke is dat duurzaamheid, zeker in relatie tot klimaat, snel wordt vertaald in innovatie, nieuwe dingen verzinnen. Dat geldt ook voor materiaaltoepassingen in de openbare ruimte, waar veel gemeentelijke projecten worden uitgevoerd. Maar soms moeten we niet verder kijken dan onze neus lang is. Hout, het oudste bouwmateriaal dat we kennen, is namelijk ook het bouwmateriaal van de toekomst. Dat lijken misschien grote woorden, maar er zit een keiharde onderbouwing onder.
Ontbossing of natuurbeschermingsmiddel?
Ja, maar wacht even, hout, was daar niet iets mee? Was hout niet schaars, en leidt houtgebruik niet tot ontbossing? Een begrijpelijke reactie die ik vaak hoor. Wie heeft niet de beelden op het netvlies van kaalgekapte gebieden op Borneo en in de Amazone, ooit prachtige, waardevolle bossen. De laatste twintig jaar is een bosgebied zo groot als vier keer de oppervlakte van Frankrijk verdwenen. In de plaats kwamen oliepalm- en sojaplantages, wegen, stuwdammen, mijnbouw.
In diezelfde twintig jaar is een bijna net zo groot gebied, 200 miljoen hectare bos, FSC-gecertificeerd. Dat bos staat er nog, niet langer vogelvrij verklaard voor kaalkap en vernietiging. Er wordt heel selectief geoogst, een of twee bomen per hectare. Genoeg om duurzaam bosbeheer rendabel te maken. En dankzij onze vraag naar gecertificeerd hout functioneert dit mechanisme en geven we bossen en haar bewoners toekomst. WNF steunt FSC juist vanwege die natuurbeschermingswaarde.
Grote verschillen milieu-impact materialen
Terug naar die keiharde onderbouwing. Gecertificeerd hout toepassen is een middel om bos te beschermen, maar heeft nog een milieu-kwaliteit. In 2013 gaf het Ministerie van EZ opdracht een levenscyclusanalyse uit te voeren voor fietsbruggen, met een vergelijking tussen populaire materialen als beton, staal, composiet en hout. Conclusie: composiet leidt tot een milieu-impact die 140 keer(!) groter is dan een brug van gecertificeerd hout. En ook de score van staal en beton laat zien dat verschrikkelijk veel milieuwinst te boeken is door het juiste materiaal te kiezen in projecten. Niet zo gek eigenlijk: hout is een hernieuwbare grondstof, bij de productie komt geen CO₂ vrij en er komen geen toxische stoffen uit de schoorsteen. Het duurzaam beheerde bos is namelijk de fabriek.
Het Manifest is er klaar voor
Eigenlijk staan ze er allang in: ‘klimaatmitigatie’,‘biobased’, ‘beschermen natuurlijk kapitaal’, ‘verminderen milieudruk’. Het Manifest is er klaar voor. Laten we het daarom simpel houden én grote stappen zetten. Duurzame materialen in projecten betekent meters maken met verantwoord inkopen, het gebruik van hout hoort daarbij. Ik ga verder met mijn ronde langs de gemeenten, maar deze mag u alvast inkoppen!
Mark Kemna FSC Nederland