In de bossen van het Afrikaanse Congo Bekken leven gorilla’s, chimpansees en bonobo’s. Door verschillende oorzaken staat hun voortbestaan onder druk. De International Union for Conservation of Nature (IUCN) heeft onlangs een rapport gepubliceerd waarin het effect van FSC-bosbeheer op de bescherming van mensapen in deze regio wordt onderzocht. Doel van het rapport is een ‘framework’ te beschrijven waarmee FSC-bosbeheerders de katalysator kunnen zijn die nodig is voor de overleving van Afrikaanse mensapen.
Het Congo Bekken behoort tot één van de gebieden ter wereld met het grootste bosoppervlak en beslaat een zestal landen (Centraal Afrikaanse Republiek, Democratische Republiek Congo, Equatoriaal Guinea, Gabon, Kameroen en de Republiek van Congo). Ruim 23% van de bossen in Centraal Afrika zijn primair bestemd voor de houtkap. Het leefgebied van de mensapen ligt in beschermde gebieden, maar zelfs voor het merendeel ook in de bossen die buiten deze gebieden vallen.
De groeiende interesse naar FSC-certificering laat zien dat bosbeheerders, in combinatie met overheden, open staan voor sociale en ecologische veranderingen in hun bosbeheer die noodzakelijk zijn voor behoud van biodiversiteit. Een FSC-bos wordt beheerd aan de hand van de FSC-standaard. Deze is gebaseerd op een tiental principes. “De standaarden van FSC International zijn generieke teksten die regionaal of nationaal moeten worden aangepast. Wij hebben een reeks aan 'best practice' maatregelen voorgesteld voor gebieden met mensaap populaties. Deze maatregelen kunnen toegevoegd worden aan lokaal aangepaste standaarden. Uitvoering van deze maatregelen in FSC-gecertificeerde bossen zal bijdragen aan het behoud van de mensapen” aldus het IUCN. IUCN heeft onderzocht welke principes van invloed zijn op bescherming van mensapen. Dit zijn:
Principe 6:
De biodiversiteit, unieke ecosystemen en andere ecologische en landschappelijke waarden van het bosgebied worden geïdentificeerd, in stand gehouden en beschermd.
Principe 7:
Er wordt een beheerplan opgesteld en toegepast. In het beheerplan, dat steeds wordt geactualiseerd, staan lange termijn doelen en middelen duidelijk omschreven.
Principe 8:
De toestand van het bos, de oogst, de handelsketen en managementactiviteiten worden regelmatig getoetst, evenals de sociale en ecologische effecten hiervan.
Principe 9:
Bosbeheer in bossen met een hoge natuur- of cultuurwaarde wordt met extra zorg uitgevoerd, waarbij kenmerkende eigenschappen worden behouden en versterkt.
Als aanvulling op de activiteiten die onder deze vier principes vallen adviseert IUCN in de bosbeheerstandaarden richtlijnen op te nemen om:
- Het risico op ziekteoverdracht tussen apen en mensen te verminderen door o.a. educatieve campagnes te voeren
- Naleving van de wet en het tegengaan van stroperij te versterken door o.a. ‘eco-guards’ op te leiden. Tevens zal een strenge uitvoer van de wet op veroordeelden voor stroperij ondersteunt moeten worden
- De omgang met gebieden van een hoge natuurwaarde te verfijnen door o.a. studies naar de hoeveelheid en verspreiding van boomsoorten die als voedselbron belangrijk zijn voor de mensapen uit te voeren.
FSC International verwelkomt het rapport waarin de belangrijke rol van FSC-certificering bij de bescherming van populaties mensapen in bosgebieden in het Congo Bekken wordt getoond. De ‘Policy and Stadards Unit’ van FSC International zal zich verdiepen in de aanbevelingen en zal de uitkomsten hiervan delen met de regionale en internationale groepen die zich bezig houden met de ontwikkeling van bosbeheerstandaarden evenals het netwerk voor gebieden met een hoge natuurwaarde.
Het volledige rapport is hier te bekijken. Het Congo Basin Program , één van drie tropisch hout programma’s van het Initiatief Duurzame Handel (IDH), zet zich in om FSC-certificering in het Congo Bekken te stimuleren. IUCN Nederland is partner van FSC Nederland.
Foto's:
©Ian Nichols, National Geographic Society (boven) website
©Alain Houle, Harvard University (onder)