Om te beginnen eerst een paar cijfers over bossen en México. Het land heeft ongeveer 53 miljoen hectare bos, waarvan ongeveer 1.2 miljoen hectare FSC-gecertificeerd is. 60% van alle bossen is in beheer van lokale gemeenschappen, zogenoemde comunidades. Dit maakt het (duurzaam) beheren van het bos een beslissing die draagvlak moet krijgen in de hele gemeenschap. FSC México werkt al jaren nauw samen met verschillende comunidades om zoveel mogelijk bossen te certificeren en om hun FSC-gecertificeerde producten te koppelen aan de markt. Het verschilt per regio welke houtsoorten er worden geoogst, in noorden en westen is dat vooral eik en dennenhout. In het zuiden en oosten groeien de meer tropische houtsoorten.
We hebben de afgelopen weken verschillende comunidades en hun FSC-gecertificeerde bossen bezocht om te spreken met de mensen die zich dagelijks bezighouden met wat er zich in en om het bos afspeelt. Wat me opvalt als ik de mensen interview is de passie om het bos duurzaam te beheren en daarmee in stand te houden. Dit niet alleen vanuit een economisch oogpunt, maar juist vanuit respect voor de natuur en culturele waarden die ze al vele generaties in stand houden. In Comunidad San Pedro el Alto vragen ze voordat ze beginnen met het oogsten eerst toestemming aan ‘el Chaneque’: de eigenaar van het bos. Voor iedereen is dit een ander soort wezen en sommigen zeggen hem, haar of ‘het’ gezien te hebben in de vorm van moeder aarde, elfjes of een trol. Op de top van een berg offeren ze het hoofd en het hart van een schaap, bloemen, brood en de lokale sterke drank mezcàl. De natuur wordt bedankt in Zapoteco, de inheemse taal uit de regio. De mensen uit de comunidades geloven dat dit ritueel belangrijk is voor toestemming van moeder aarde, een goede oogst en de bescherming voor de bosmedewerkers.
Naast deze mooie verhalen blijft het natuurlijk best heftig om een boom omgezaagd te zien worden, maar als je je bedenkt dat dit nodig is om juist het bos in stand te houden verandert dat het verhaal. Het mooie is dat de mensen die hier in de bossen werken dat erkennen. Als je ze vraagt of ze het moeilijk vinden om een boom om te kappen antwoorden ze steevast met iets als: ‘maar als we dat niet doen dan hebben we over een paar jaar geen bos meer’. Het is belangrijk om het bos juist te gebruiken, om daarmee te garanderen dat het bos in de toekomst nog steeds bos is. Daar is certificering een belangrijke tool voor. Naast het leveren van hout, leveren bossen ook andere bijdragen, deze noemen we ecosysteemdiensten. In de bossen in México zijn natuurlijke waterbronnen te vinden, die de hele community voorzien van water. Zoals Forest Engineer Elias Santiago García (Comunidad Ixtlán) aangeeft: “Water is leven. Als we goed op onze bossen passen, ontvangen we generaties lang schoon drinkwater. En we kunnen het gewoon ophalen uit het bos”.
Binnenkort deel ik nog veel meer verhalen vanuit de bossen in México. Ik wil jullie ook de beelden die we hebben verzameld niet onthouden. Daarom hieronder alvast een voorproefje!