“Het FSC-proces heeft de manier waarop we ons tot de samenleving verhouden veranderd,” bevestigt zijn collega Ivan Chamorro. “We zijn nu veel opener en niet bang om de dialoog aan te gaan. We maken goede afspraken en lossen moeilijkheden op. We weten dat die er zijn, maar we hebben nu procedures om tot akkoorden te komen. De processen hebben geleid tot een herstructurering van het bedrijf en het ontwikkelen van hele nieuwe methodes om beter betrokken te raken bij onze buren. FSC-certificering heeft ons geholpen op manieren die we niet voor mogelijk hielden."
Beide zijn werkzaam bij Arauco: Ricardo geeft leiding aan de afdeling Bosbouwontwikkeling en Ivan is hoofd van de afdeling sociale en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het bosbouwbedrijf besloot eind 2009 om voor FSC-certificering te gaan. Tegen de tijd dat het gecertificeerd was, in september 2013, was het Chileense bedrijf volledig op z’n kop gezet.
Arauco was al gecertificeerd door PEFC, een door de industrie geleid certificeringssysteem. Maar al snel werd duidelijk dat de striktere eisen van FSC een andere uitdaging zouden vormen: FSC-certificering gaat immers niet alleen over het verbeteren van bosbouwpraktijken, maar ook over de manier waarop het bedrijf zich verhoudt tot de maatschappij. “De benodigde veranderingen waren groter dan we ons hadden voorgesteld en anders dan we gewend waren te doen,” zegt Ricardo. “We moesten oplossingen ontwikkelen in samenwerking met andere stakeholders.”
De lokale bevolking betrekken
Aanvankelijk kreeg het bedrijf veel te maken met scepsis. Van oudsher ligt de relatie tussen de bosbouwindustrie en milieuactivisten en de lokale bevolking moeilijk. In het verleden zijn delen van het regenwoud in Chili omgezet in dennenboom- en eucalyptusplantages. Er zijn conflicten geweest met de lokale bevolking, inclusief de inheemse Mapuche, over landrechten en watertekorten.
Arauco heeft forums opgezet waar lokale organisaties ideeën konden uitwisselen over belangrijke milieu- en sociale zaken, omdat ze zich realiseerde dat certificering grote veranderingen zou vereisen. Ongeveer 80 vertegenwoordigers uit de lokale bevolking namen deel, waaronder het WWF.
Meer dan 40 voorstellen die door het forum gedaan zijn, zijn door Arauco geïmplementeerd. “Deze veranderingen kunnen grofweg opgedeeld worden in veranderingen die de werkomstandigheden hebben verbeterd, veranderingen die de milieuprestaties hebben doen toenemen en veranderingen die het sociale aspect en de relaties van gemeenschappen verder geholpen hebben,” legt Ricardo uit.
Herstel
Een vraag vanuit de lokale bevolking was dat Arauco elke bosomvorming na 1994 (de zogeheten ‘FSC cut-off date’) zou compenseren door een gelijkwaardig gebied aan oorspronkelijk bos te herstellen. Het was ingewikkeld om deze gebieden vast te stellen. Bossen die recent omgevormd waren, betroffen vaak kleine, verspreide flarden van secundaire vegetatie. Daarnaast was niet al het land in bezit van Arauco op het moment dat de omvorming plaatsvond. Volgens studies van Austral University stemde het bedrijf in 25 duizend hectare oorspronkelijk bos en struikgewas (2.5% van het grondbezit van het bedrijf) te herstellen. WWF werkte samen met Arauco om ervoor te zorgen dat het herstel – een van de grootste ooit gezien in Chili – maximale voordelen zou opleveren voor biodiversiteit, ecosystemen en lokale ontwikkeling.
Bovendien stemde Arauco ermee in om gebieden met een belangrijke waarde (High Conservation Values (HCV)) te behouden en te verbeteren. Het bedrijf had al eerder 389,000 hectare oorspronkelijk bos – ongeveer een derde van haar landbezit – gereserveerd voor permanente bescherming, maar slechts 2,900 hectare werd actief beheerd. Door het FSC-proces heeft Arauco 62,763 hectare geïdentificeerd als HCV. Hieronder vallen 37 ecologisch significante gebieden en 69 gebieden met een sociale en culturele waarde. Er is nu een actief beschermingsplan voor elk van deze gebieden.
Cultuurverandering
Mario Rivas, die werkt voor een sociale NGO in Temuco (Zuid-Chili), ziet potentie voor Arauco om verder te bouwen op het werk dat ze begonnen zijn. “Tien jaar geleden was het onvoorstelbaar dat bedrijven zoals Arauco de dialoog zouden aangaan met lokale gemeenschappen,” zegt hij. “Certificering is niet alleen het uitreiken van het certificaat. Het is de eerste stap op weg naar cultuurverandering."