Ze staan te schitteren in de laagstaande zon, de fietsen van de medewerkers van de zagerij in Belém. We zijn op reis door Brazilië en Suriname met een bont gezelschap. Een groep houthandelaren die willen zien waar hun product vandaan komt. Organisator Van den Berg Hardhout heeft ook Nico, Lodewijk en Yvonne van NL Greenlabel uitgenodigd, dat zich inzet voor een duurzame buitenruimte. Special guest is Reinier van den Berg, RTL weerman en klimaatdeskundige. Reinier zal ook zijn verhaal doen op ons Event op 8 februari.
De dag voor het zagerijbezoek in Belém bevonden we ons in een FSC-bos, 150 kilometer ten oosten van de Amazonerivier. We zijn getuige van de kap van een grote boom. Het geoogste hout, Angelim Vermelho, zien we vooral terug in GWW-projecten. Vlak voordat de boom valt horen we een luide krak en doordringend gekreun. Veel leden van de groep kreunen mee. De val is indrukwekkend om te zien, maar bij een aantal van ons zijn er ook gemengde gevoelens. Het is nu (nog) niet het moment om rationeel uiteen te zetten dat deze boom weliswaar valt, maar juist daardoor wel toekomst biedt aan het omliggende bos.
Zo begint een bijzondere week, waarin verschillende invalshoeken van duurzaam bosbeheer voorbijkomen. Het paradoxale motto van de FSC-campagne ‘Kies voor hout, red het woud’ vraagt wat hersengymnastiek, en menig kritische noot wordt gekraakt. Dat hout een prachtig, duurzaam materiaal is staat buiten kijf in de groep, maar hoe zit dat met tropisch hout? De discussies zijn waardevol, kritiek is immers nodig om beter te worden, dat geldt ook voor een keurmerk dat al 25 jaar bestaat.
Doel van FSC-bosbeheer is om bossen te behouden. Door op een verantwoorde manier producten uit bossen te oogsten en te vermarkten krijgen deze bossen economische waarde. Zonder die waarde is vooral in tropische bossen de kans groot dat andere economische belangen ervoor zorgen dat bossen onherstelbaar beschadigen of verdwijnen. We zien de bedreigingen van veeteelt (Brazilië) en gouddelving (Suriname) tijdens ons bezoek aan het bos.
Op dit moment komt bosbehoud er bekaaid vanaf, omdat haar waarde vaak alleen in duurzame houtoogst wordt uitgedrukt. Zou die geldelijke waardering er ook zijn voor de functie van bos als CO2-opslagtank, schat van biodiversiteit of regulator van de waterhuishouding, dan kan duurzaam beheer van bestaand bos nog beter tegenwicht bieden tegen bosvernietigende krachten.
Helaas is het nog niet zover, we moeten het doen met de waarde van bos als houtleverancier. En waarom ook niet? Hout is immers ook nog eens een geweldig mooi, duurzaam bouwmateriaal.
Toen ik dat rijtje fietsen zag, daar bij die zagerij in Belém, bedacht ik me iets. Eigenlijk is hout net als fietsen. Een gestolen fiets wil je niet, de herkomst is dus belangrijk, cruciaal zelfs. Maar als die herkomst klopt heb je een prachtig, zeer milieu- en klimaatvriendelijk product. De fiets is allang niet meer weg te denken uit ons straatbeeld. Als dat nou ook nog lukt met duurzaam hout dan zijn we helemaal waar we zijn willen!