Per jaar wordt er in Nederland circa 1.850.000 ton aan hout afval verwerkt. Het is afkomstig uit de sloop uit bouw, meubel- en interieurindustrie inclusief onze Ikea kasten en tuinmeubilair dat we brengen naar de gemeentelijke inleverstations. Vaak wordt hout ook rechtstreeks gebruikt voor de brandstofmarkt. Verbranden als biomassa is echt geen goede eerste keuze!
In de sterk opkomende circulaire economie gaat geen economische en ecologische waarde meer verloren. Dat klinkt mooi maar dat wordt alleen werkelijkheid als bedrijven circulair gaan ondernemen. Maar hoe werkt dat dan? Hout is zoals we weten de ultieme hernieuwbare energiebron en een biologische voedingsstof. Door de unieke eigenschappen van hout moet het ook worden beschouwd als een technische voedingsstof.
Het circulaire systeem kent 2 kringlopen van materialen. Een biologische kringloop, waarin reststoffen na gebruik veilig terugvloeien in de natuur. En een technische kringloop, waarvoor product (onderdelen) zo zijn ontworpen en vermarkt dat deze op kwalitatief hoogwaardig niveau opnieuw gebruikt kunnen worden. Hierdoor blijft de economische waarde zoveel mogelijk behouden. Het systeem is dus ecologisch en economisch gezien herstellend.
Voor zowat alle hout toepassingen zijn circulaire ontwerpstrategieën te bedenken; van stijlvol productdesign tot grootschalige bouwtoepassingen. Zo is er de biologische afbreekbare Boomtas van het jonge Nederlandse merk reWrap. Kokosvezels, natuurlijk rubber, FSC walnoothout en garen van houtpulp vormen samen de Boomtas. Uit alle hoeken en gaten komen dit soort duurzame producten door innovatieve ontwerpers op de markt. Wanneer gooien GUCCI en PRADA het roer om?
Het ABN AMRO Paviljoen op de Zuidas in Amsterdam vormt een voorbeeld voor circulaire gebouwen. Alle materialen van het paviljoen zijn herbruikbaar en voorzien van materiaalpaspoorten. Ook de houten liftkoker is uniek. Mitsubishi laat daar straks liften in op en neergaan. De fabrikant krijgt betaald per transportbeweging en blijft eigenaar van de lift en heeft er dus alle belang bij dat die het zo goed mogelijk doet. Ook wordt er gebruik gemaakt van gerecyclede kozijnen, materiaal wat is verzameld bij sloopprojecten. En tegen het plafond zit een opvallend blauw isolatiemateriaal gemaakt van gerecyclede spijkerbroeken. En zou een bank zoiets doen zonder er economisch voordeel aan te behalen?
Waardeverlies als kans
Het klinkt nog wat vreemd, maar waardeverlies biedt mogelijkheden voor nieuwe business. Immers er gaat onnodig iets verloren.
Ik interviewde vele bedrijven in de hout-, meubel en interieurindustrie over waar zij tegen aanlopen en waar zij circulaire kansen zien. Bedrijven willen graag een businessmodel ontwikkelen waarbij producten en materialen weer hergebruikt worden. Veel bedrijven zien hun producten bijvoorbeeld terug op marktplaats en willen grip krijgen op deze tweede markten. Een ander zit weer met mega veel afval zoals plaatmateriaal met incourante afmeting en kleur en waar ze veel mee kunnen doen maar nu nog geen bestemming voor hebben.
Dus wat helpt bedrijven over de drempel om daadwerkelijk circulair te gaan ondernemen? Know how over de verschillende circulaire businessmodellen en ontwerp strategieën is cruciaal. Wat zijn de vraagstukken en afwegingen als je bijvoorbeeld alleen toegang wilt geven tot het product? Of als je alleen de prestatie wilt leveren? Welke spelers en activiteiten zijn dan van belang om het te gaan organiseren? En wat betekent dit voor het huidige ontwerpproces? Door het systematisch en creatief stellen en beantwoorden van dergelijke vragen kom je erachter wat de beste circulaire waardepropositie is voor jouw product en onderneming.
Wil je nu ontdekken met welke businessmodellen jouw kans maximaal kunt verzilveren? En met welke design strategieën je de meeste waarde kan behouden en toevoegen? Doe dan mee met de CIRCO Circular Business Design Track! Klik hier!
Auteur: Stella van Himbergen (CIRCO Trainer en Directeur Dutch Design in Development (DDiD)
CIRCO geeft 3 daagse Business Design Tracks voor bedrijven. CIRCO is powered by CLICKNL, het kennis en innovatienetwerk van de Creatieve Industrie. CIRCO wordt mede mogelijk gemaakt door het ministerie van Infrastructuur en Milieu.